ظروف چدنی بخریم یا نخریم؟
ظروف چدنی بخریم یا نخریم؟
رویای
داشتن ته دیگ های ترد و طلایی که قالبی و یک تکه از ته قابلمه جدا می
شوند مدت ها است که به لطف فن آوری، شکل واقعی به خود گرفته اند. سال‌ها است که پای ظروف تفلون به آشپزخانه ها باز شده است و زحمت کلنجار رفتن با ظروف رویی را کم کرده‌اند اما انگار قدرت مجذوب کردن خریداران به ویژه بعد از هشدارهای مکرر متخصصان مبنی بر سرطان زا بودن و مسمومیت آور بودن ظروف تفلون در حال کم شدن است. این
روزها نسل جدید ظروف پخت و پز به بازار مصرف آمده که محسنات شان نسبت به
ظروف قدیمی سبب جذاب بودن شان شده، به طوری که حتی قیمت نسبتا زیاد آن ها
مانع انتخاب شان هنگام خرید نمی‌شود؛ ظروف چدنی. چدن، آلیاژی مرکب از آهن، کربن و سیلیسیم
است که در شکل هایی چون چدن‌های ضد سایش، مقاوم به خوردگی و مقاوم در
برابر حرارت وجود دارند. ظروف چدنی مخصوص آشپزخانه تقریبا تمام این ویژگی
ها را یک جا دارند و در صورت مراقبت از آن ها می توانند تا مدت نامحدودی
سبب لذت آشپزی شوند. در واقع این ظروف مقاومت بالایی دارند، رنگ آن
ها از بین نمی رود و زنگ نمی زنند، لب پَر نمی شوند، طعم و عطر غذا را
حفظ می کنند و استفاده از آن ها آسان است. اما با وجود تمام این
ویژگی ها اگر در استفاده از این ظروف نیز دقت نشود آن ها نیز همانند
ظروف تفلون پس از مدتی کارایی خود را از دست می دهند و خیلی زود باید
تعویض شوند.
پس برای داشتن ظروف سالم چدنی باید نکاتی را مورد توجه قرار داد:
* برای گرفتن نتیجه بهتر از این ظروف باید از حرارت کم یا متوسط استفاده کرد.
* هنگام آشپزی باید دقت کرد تا ظرف 2 تا 3 دقیقه پیش از
ریختن روغن گرم شود.* هنگام پخت غذا باید از قاشق های پلاستیکی، چوبی یا نایلونی استفاده شود چرا که قاشق های فلزی ممکن است به لعاب ظرف آسیب برسانند.
* هنگام برداشتن این ظروف از روی شعله اجاق گاز باید حتماً از دستکش یا دستگیره استفاده شود چون این ظروف هنگام پخت و پز بسیار داغ می شوند.
* دقت داشته باشید که ظرف داغ را نباید به صورت مستقیم روی پیش خوان آشپزخانه یا دیگر سطوح سرد که اختلاف دمای زیادی دارند قرار داد.
* هم چنین باید به شدت مراقب ضربه نخوردن ظروف چدنی بود چون این ظرف ها در صورت برخورد با سطوح سخت ممکن است بشکنند یا لب پَر شوند.
* تمام این ظروف را می توان داخل فر (تا دمای 260 درجه سانتی گراد) و هم چنین روی انواع اجاق گاز قرار داد اما هرگز نباید فراموش شود که ظرف داغ را نباید بلافاصله داخل آب سرد یا فریزر قرار داد چون بهترین کار پس از پخت و پز سرد شدن تدریجی ظرف ها است.
چدن رسانای حرارتی ضعیفی به شمار می‌رود اما با این وجود بر اساس اظهارات متخصص تغذیه و رژیم درمانی چدن، حرارت را در خود نگه داشته و آن را به طور یکنواخت پخش می‌کند. در هنگام پخت و پز مقداری از مواد ظروف چدنی ممکن است وارد غذا شود. البته از قابلمه جدا نمی‌شود بلکه مواد غذایی هنگام پختن در مجاورت با قابلمه خواص آن را می‌گیرند. بررسی ها نشان می دهد استفاده بیش از حد از این ظروف توصیه نمی‌شود زیرا چدن می‌تواند بر مواد غذایی تاثیر بگذارد، مگر اینکه قبل از پخت و پز تمام سطح داخلی آن با کمی روغن چرب شود و ظرف به مدت دو ساعت در فر یا روی اجاق قرار بگیرد. دکتر کشاورزی مدیر گروه تغذیه دانشگاه تهران در این مورد می گوید «فقط اگر این ظروف لعاب استیل داشته باشند، مشکلی ایجاد نمی‌کند.» نشانه صحت جنس چدن دو مورد است، اول این که اگر این ظروف را در معرض آهن ربا قرار دهیم،آهن ربا آن را جذب می کند و دیگر این که اگر این ظرف ها به زمین بیفتند به راحتی شکسته می شود.